Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) αντιμετωπίζεται κατά κανόνα με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής του ασθενούς και ενδεχομένως φαρμακευτική αγωγή. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να είναι απαραίτητη χειρουργική αντιμετώπιση. Η θολοπλαστική αποσκοπεί στο να αποκαταστήσει τη λειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα και αποτελεί μια από τις πιο συχνές επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ΓΟΠ.
Πώς πραγματοποιείται το χειρουργείο;
Το χειρουργείο πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά. Το ανώτερο τμήμα του στομάχου (ο θόλος) απελευθερώνεται από τους παρακείμενους ιστούς και ουσιαστικά τυλίγεται γύρω από τον οισοφάγο. Με αυτό τον τρόπο γίνεται προσπάθεια να αποκατασταθεί η λειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Στην περίπτωση που ο στόμαχος τυλιχτεί κατά 360 μοίρες, η επέμβαση αποκαλείται θολοπλαστική κατά Nissen. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του χειρουργείου ανάλογα με το πόσο πλήρης είναι η περιέλιξη του στομάχου γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο.
Ποιες είναι οι ενδείξεις για το χειρουργείο;
Οι ενδείξεις είναι σχετικές. Η επέμβαση προτείνεται σε ασθενείς με σοβαρή συμπτωματολογία και:
- Άσθμα ή επεισόδια πνευμονίας εισροφήσης
- ΓΟΠ που δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή
- Νέα άτομα που δεν επιθυμούν μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή
- Οισοφάγος Barrett (αμφιλεγόμενη ένδειξη)
Ποιες είναι οι αντενδείξεις;
Οι αντενδείξεις είναι κοινές με άλλα λαπαροσκοπικά χειρουργεία όπως πχ λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Σε περίπτωση που υπάρχει αντένδειξη για τη λαπαροσκοπική προσέγγιση, το χειρουργείο μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανοιχτή τομή. Σε διαταραχές κινητικότητας του οισοφάγου (πχ αχαλασία) η θολοπλαστική αντενδείκνυεται αυστηρά.
Είναι απαραίτητος κάποιος συγκεκριμένος προεγχειρητικός έλεγχος;
Το συγκεκριμένο χειρουργείο επηρεάζει τη λειτουργεία του κατώτερου οισοφάγου και οι ακόλουθες εξετάσεις είναι απαραίτητες πριν το χειρουργείο:
- Γαστροσκόπηση
- pH μετρία οισοφάγου (σε περίπτωση όπου δεν έχει τεκμηριωθεί η διάγνωση ΓΟΠ)
- Ακτινοσκόπηση οισοφάγου (για αξιολόγηση της ανατομίας)
- Μανομετρία οισοφάγου (για τη διάγνωση διαταραχών κινητικότητας οισοφάγου)
Από τις προαναφερθείσες εξετάσεις, η γαστροσκόπηση είναι υποχρεωτική σε όλες τις περιπτώσεις. Ο προεγχειρητικός έλεγχος είναι απαραίτητος για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να αποκλειστούν άλλα αίτια της συμπτωματολογίας στα οποία η θολοπλαστική αντενδείκνυται.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Όπως σε όλες τις επεμβάσεις στην κοιλιά, έτσι και στη θολοπλαστική μπορεί να υπάρξει αιμορραγία ή κάκωση κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου. Υπάρχουν ωστόσο δύο επιπλοκές που είναι ιδιαίτερες για το συγκεκριμένο χειρουργείο:
- Δυσφαγία: Όπως υποδηλώνει ο όρος η δυσφαγία αποτελεί δυσκολία στην κατάποση και προώθηση τροφών ή και υγρών. Οφείλεται συνήθως στο φυσιολογικό οίδημα στην περιοχή μετά το χειρουργείο και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 3 μήνες μετά το χειρουργείο. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συνεχίσει για παραπάνω χρονικό διάστημα όπου εκεί αποδίδεται στην υπέρμετρη περιέλιξη του στομάχου.
- Αίσθηση φουσκώματος: Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί μετά το χειρουργείο να υπάρχει η αίσθηση παγιδευμένου αέρα στο στομάχι και η αδυναμία ερυγών (ρεψίματος). Η αντιμετώπιση είναι κατά κανόνα συντηρητική με αποφυγή αεριούχων ποτών, σύσταση να μη χρησιμοποιείται καλαμάκι κατά την κατανάλωση υγρών και αποφυγή καπνίσματος (περιορισμός αεροφαγίας). Παράλληλα μπορεί να χορηγηθεί σιμεθικόνη ή και μετοκλοπραμίδη (αντιεμετικό). Τα συμπτώματα υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου και μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις απαιτείται επανεπέμβαση.
Ποια είναι τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα;
Πολυετείς περιγραφικές μελέτες δείχνουν πως άνω του 90% που υποβάλλονται σε θολοπλαστική είναι ικανοποιημένο με τα μακροχρόνια αποτελέσματα. Έχουν υπάρξει κλινικές μελέτες που συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα της χειρουργικής παρέμβασης έναντι της φαρμακευτικής και στις οποίες αναδεικνύεται πως η θολοπλαστική έχει ισάξια ή καλύτερα αποτελέσματα από τη φαρμακευτική αντιμετώπιση.
Συμπεράσματα:
- Η θολοπλαστική είναι το μόνο ενδεδειγμένο χειρουργείο για ΓΟΠ
- Έχει κυρίως ένδειξη σε συμπτωματική ΓΟΠ όπου δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή
- Ο προεγχειρητικός έλεγχος είναι απαραίτητος για την ορθή επιλογή των ασθενών για χειρουργείο
- Η δυσφαγία και το φούσκωμα στην κοιλιά είναι δύο επιπλοκές που συνήθως υποχωρούν μετά από μερικές εβδομάδες
- Δεδομένα από μελέτες δείχνουν πως η θολοπλαστική έχει ισάξια ή καλύτερα αποτελέσματα από τη φαρμακευτική αγωγή
Παραπομπές:
