Η εκκολπωματίτιδα αποτελεί φλεγμονή του παχέος εντέρου. Όπως υποδηλώνει το όνομα, η πάθηση προκαλείται από φλεγμονή εκκολπωμάτων που βρίσκονται στο παχύ έντερο. Τα εκκολπώματα είναι συχνά στο γενικό πληθυσμό και ως εκ τούτου η εκκολπωματίτιδα αποτελεί μια κοινή πάθηση.
Τι είναι τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα είναι προσεκβολές του τοιχώματος του εντέρου που μοιάζουν με μικρούς σάκους. Αν και αποτελούν διαφορετικές παθήσεις μπορούν να προσομοιαστούν σαν κήλες που ξεπροβάλλουν από το έντερο.
Πώς δημιουργούνται;
Δεν είναι ξεκάθαρος ο μηχανισμός που δημιουργεί εκκολπώματα. Τα εκκολπώματα προβάλλουν από ευένδοτα σημεία του εντερικού τοιχώματος. Εικάζεται πως η μη φυσιολογική κινητικότητα του εντέρου αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα. Η μη φυσιολογική κινητικότητα του εντέρου, αυξάνει την πίεση σε συγκεκριμένα σημεία και αυτό με τη σειρά του προκαλεί την πρόπτωση του εσωτερικού χιτώνα του εντέρου δια του τοιχώματος (όπως προβάλλει μια κήλη από το κοιλιακό τοίχωμα).
Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου;
- Διατροφή πτωχή σε φυτικές ίνες
- Απουσία σωματικής άσκησης
- Παχυσαρκία
Οι παράγοντες αυτοί προδιαθέτουν τόσο για τη δημιουργία των εκκολπωμάτων όσο και για τη φλεγμονή τους.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας;
- Άλγος στην αριστερή πλάγια κοιλιακή χώρα ή και στην αριστερή οσφύ
- Ήπιος πυρετός
- Διαταραχές στις κενώσεις (δυσκοιλιότητα ή διαρροϊκές κενώσεις)
- Συμπτώματα που οφείλονται στις επιπλοκές
- Η αιμορραγία ΔΕΝ αποτελεί συχνή εκδήλωση
Ποιες είναι οι επιπλοκές της εκκολπωματίτιδας;
- Δημιουργία ενδοκοιλιακού αποστήματος
- Περιτονίτιδα
- Στένωση εντέρου
- Δημιουργία συριγγίων με άλλα όργανα του σώματος (πχ εντεροκυστικό συρίγγιο)
Τα εκκολπώματα είναι μικρές προσεκβολές του τοιχώματος του εντέρου. Πιθανή επιπλοκή των εκκολπωμάτων είναι η στένωση του εντέρου.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η υποψία τίθεται από την κλινική εξέταση. Συνεχές κοιλιακό άλγος που εντοπίζεται στην αριστερή πλάγια κοιλιακή χώρα είναι χαρακτηριστικό της πάθησης. Οι αιματολογικές εξετάσεις επιβεβαιώνουν την παρουσία φλεγμονής. Η οριστική διάγνωση τίθεται με τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας. Στην οξεία φάση ΔΕΝ πραγματοποιείται κολονοσκόπηση καθώς μπορεί να προκαλέσει διάτρηση του εντέρου.
Ποια είναι η πορεία της νόσου;
Η νόσος μπορεί να ταξινομηθεί σε ανεπίπλεκτη και επιπλεγμένη νόσο.
- Ανεπίπλεκτη νόσος: Στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος εξελίσσεται ήπια χωρίς σοβαρές επιπλοκές. Πολλές περιπτώσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς νοσηλεία. Κατά κανόνα το πρώτο επεισόδιο εκκολπωματίτιδας είναι και το πιο σοβαρό. Η ανάρρωση μετά από ένα ανεπίπλεκτο επεισόδιο συνήθως διαρκεί μερικές ημέρες (10-14 ημέρες). Κάθε νέο επεισόδιο αυξάνει την πιθανότητα για ένα καινούργιο επεισόδιο στο μέλλον.
- Επιπλεγμένη νόσος: Διάτρηση του εντέρου που να προκαλέσει ενδοκοιλιακό απόστημα ή περιτονίτιδα συνήθως συμβαίνει στο πρώτο ή το δεύτερο επεισόδιο. Η επιπλεγμένη νόσος απαιτεί νοσηλεία και ενδεχομένως άμεση χειρουργική επέμβαση.
Ποια είναι η αντιμετώπιση;
- Ανεπίπλεκτη νόσος: Οι ασθενείς αντιμετωπίζονται σχεδόν πάντα σε εξωτερική βάση. Σε ασθενείς χωρίς παράγοντες κινδύνου (πχ μεγάλη ηλικία, διαβήτης) δεν απαιτείται η χορήγηση αντιβιοτικών. Ακολουθείται υδρική δίαιτα (πχ σούπες, φιδές) για 3 μέρες μέχρι βελτίωση του άλγους. Σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου προτείνεται ταυτόχρονα η λήψη αντιβίωσης ευρέος φάσματος (πχ αμοξικιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ).
- Επιπλεγμένη νόσος: Η αντιμετώπιση ποικίλλει ανάλογα με την επιπλοκή.
- Φλέγμονας: Ενδοφλέβια αντιβίωση.
- Απόστημα: Ενδοφλέβια αντιβίωση και παρακέντηση του αποστήματος.
- Περιτονίτιδα: Εκτομή του πάσχοντος τμήματος εντέρου. Πολύ συχνά είναι απαραίτητη η δημιουργία μιας προσωρινής στομίας.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση αν ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική αντιμετώπιση με ενδοφλέβια αντιμετώπιση, πρέπει να υποβληθεί σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος εντέρου.
Σε περίπτωση όπου δε γίνει χειρουργείο, πρέπει να γίνει κάποιος επαναληπτικός έλεγχος;
Σε όλους τους ασθενείς που δεν υποβάλλονται τελικά σε έκτακτο χειρουργείο πρέπει να γίνει έλεγχος του εντέρου με κολονοσκόπηση μετά την ύφεση του επεισοδίου (συνήθως 6-8 εβδομάδες μετά το επεισόδιο). Γίνεται κολονοσκόπηση για να αποκλειστεί η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Μετά από επεισόδιο εκκολπωματίτιδας πρέπει να γίνει χειρουργείο σε απώτερο χρόνο;
Σε ασθενείς με ανεπίπλεκτη εκκολπωματίτιδα δεν προτείνεται προγραμματισμένη χειρουργική παρέμβαση. Σε ασθενείς με στένωση του εντέρου ή συρίγγιο η εκτομή του πάσχοντος εντέρου είναι η μόνη οριστική αντιμετώπιση. Σε περίπτωση αποστήματος που αντιμετωπίστηκε χωρίς χειρουργείο η απόφαση εξαρτάται από τυχόν συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου. Σε υγιείς ασθενείς χωρίς παράγοντες κινδύνου έχει θέση η τακτική παρακολούθηση.
Υπάρχει τρόπος πρόληψης επεισοδίου;
Ο εμπλουτισμός της διατροφής με φυτικές ίνες καθώς και η τακτική σωματική άσκηση αποτελούν τους καλύτερους τρόπους για την αποφυγή νέου επεισοδίου. Ανεξάρτητα από τις παλιές εικασίες η αποφυγή κατανάλωσης ξηρών καρπών και σπόρων ΔΕ συνδράμει στην αποτροπή νέου επεισοδίου.
Συμπεράσματα:
- Τα εκκολπώματα παχέος εντέρου είναι συχνά στον πληθυσμό και η φλεγμονή τους αποκαλείται εκκολπωματίτιδα
- Η αύξηση της πίεσης στο έντερο λόγω μη φυσιολογικής κινητικότητας προδιαθέτει για τη δημιουργία εκκολπωμάτων
- Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο συνεχής κοιλιακός πόνος στην αριστερή κοιλία
- Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μια ήπια πάθηση που δεν απαιτεί νοσηλεία
- Η εκκολπωματίτιδα μπορεί σπανίως να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις όπως ενδοκοιλιακό απόστημα και περιτονίτιδα
- Η χειρουργική παρέμβαση έχει θέση για την αντιμετώπιση των επιπλοκών
- Σε ασθενείς που δεν υποβάλλονται σε χειρουργείο, πρέπει να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση 6-8 εβδομάδες μετά το επεισόδιο
- Ο εμπλουτισμός της διατροφής με φυτικές ίνες είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης νέου επεισοδίου
Παραπομπές:
