Η πρόπτωση του ορθού συμβαίνει όταν το ορθό—τα τελευταία εκατοστά του παχέος εντέρου—χάνει τη φυσιολογική του στήριξη μέσα στο σώμα και «γλιστρά» ή προβάλλει προς τα έξω μέσω του πρωκτού.
Η πρόπτωση ταξινομείται σε τρεις βασικούς τύπους:
- Μερική Πρόπτωση: Μόνο η εσωτερική επένδυση του ορθού (ο βλεννογόνος) προεξέχει από τον πρωκτό.
- Πλήρης Πρόπτωση: Ολόκληρο το τοίχωμα του ορθού προβάλλει έξω από τον πρωκτό.
- Εσωτερική Πρόπτωση (Εγκολεασμός): Το ορθό αναδιπλώνεται μέσα στον εαυτό του, αλλά δεν εξέρχεται από τον πρωκτό.
Αυτή η κατάσταση είναι πιο συχνή σε γυναίκες άνω των 50 ετών, αλλά μπορεί να επηρεάσει και άνδρες, ακόμη και μικρά παιδιά. Είναι σημαντικό να μη συγχέεται με τις αιμορροΐδες, οι οποίες είναι διογκωμένες φλέβες.
Ποια είναι τα αίτια;
Η πρόπτωση του ορθού δεν έχει μία αιτία. Συνήθως είναι το αποτέλεσμα πολλών παραγόντων που αποδυναμώνουν τους μύς και τους συνδέσμους του πυελικού εδάφους που συγκρατούν το ορθό στη θέση του. Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Χρόνια Προσπάθεια κατά την Κένωση (Σφίξιμο): Η μακροχρόνια δυσκοιλιότητα ή διάρροια που δημιουργεί σφίξιμο κατά τις κενώσεις ασκεί τεράστια πίεση στο πυελικό έδαφος.
- Τοκετός: Η πίεση του κολπικού τοκετού μπορεί να αποδυναμώσει τους μύς του πυελικού εδάφους.
- Γήρανση: Με την πάροδο της ηλικίας, οι μύες του σφιγκτήρα του πρωκτού και οι σύνδεσμοι της πυέλου χάνουν φυσιολογικά τη δύναμη και την ελαστικότητά τους.
- Νευρική Βλάβη: Τραυματισμός στα νεύρα που ελέγχουν τους μύς του ορθού και του πρωκτού μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία. Αυτό μπορεί να προκύψει από τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, έναν δύσκολο τοκετό ή προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στην πύελο.
- Ανατομικά Ζητήματα: Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν ανατομικά χαρακτηριστικά στην πύελό τους που τους καθιστούν πιο επιρρεπείς στη δημιουργία πρόπτωσης.
Ποια είναι τα συμπτώματα:
Τα σημάδια της πρόπτωσης του ορθού μπορεί να αναπτυχθούν σταδιακά. Στην αρχή, μπορεί να υπάρχει μια διόγκωση μόνο μετά την κένωση, η οποία υποχωρεί από μόνη της. Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να επιδεινωθεί.
Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Μια κοκκινωπή μάζα που προεξέχει από το πρωκτικό άνοιγμα.
- Ακράτεια κοπράνων, ή η διαρροή βλέννας από τον πρωκτό.
- Αίσθημα πληρότητας στο ορθό.
- Πόνος, δυσφορία και αιμορραγία από το ορθό.
- Η αίσθηση της ατελούς κένωσης (η αίσθηση ότι πρέπει ακόμα να πάτε στην τουαλέτα μετά από μια κένωση).
Πώς γίνεται η διάγνωση:
Η διάγνωση της πρόπτωσης του ορθού είναι συνήθως απλή. Το βασικό μέρος της διάγνωσης είναι η κλινική εξέταση.
Συνήθως ζητείται από τον ασθενή να καθίσει πάνω σε λεκάνη και να σφιχτεί ώστε να φανεί η πρόπτωση. Σε προχωρημένες περίπτωσεις αυτό δεν είναι απαραίτητο καθώς η πρόπτωση είναι μονίμως εκτός του πρωκτού.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις για την αξιολόγηση της λειτουργίας των μυών του πυελικού εδάφους ή για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων:
- Μανομετρία πρωκτού: Αυτή η εξέταση μετρά τη δύναμη των μυών του πρωκτικού σφιγκτήρα.
- Αφοδευσιογράφημα: Ένας ειδικός τύπος ακτινογραφίας ή μαγνητικής τομογραφίας που απεικονίζει το ορθό και τον πρωκτικό σωλήνα καθώς γίνεται η κένωση.
- Κολονοσκόπηση: Μια διαδικασία για την εξέταση ολόκληρου του παχέος εντέρου για τον αποκλεισμό άλλων προβλημάτων, όπως πολύποδες ή όγκοι.
Υπάρχουν προληπτικά μέτρα:
Υπάρχουν κάποια μέτρα τα οποία μπορούν εφαρμοστούν ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος για την εμφάνιση πρόπτωσης.
- Αποφυγή Δυσκοιλιότητας: Η διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης), η λήψη άφονης ποσότητας νερού και η λήψη συμπληρωμάτων φυτικών ινών (πχ ψυλλίου) είναι απαραίτητη για την αποφυγή δυσκοιλιότητας.
- Αποφυγή Έντονης Πίεσης: Είναι σημαντικό να αποφεύγεται το έντονο σφίξιμο ή η παραμονή στην τουαλέτα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Ασκήσεις Kegel: Αυτές οι ασκήσεις ενισχύουν τους μύς του πυελικού εδάφους, οι οποίοι μπορούν να παρέχουν καλύτερη υποστήριξη στα πυελικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του ορθού.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές:
Για τους περισσότερους ανθρώπους, ειδικά για εκείνους με πλήρη πρόπτωση, η χειρουργική επέμβαση είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία. Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η αποκατάσταση του εξασθενημένου πυελικού εδάφους και η επανατοποθέτηση του ορθού στη σωστή του θέση.
Υπάρχουν δύο γενικοί τύποι χειρουργικών προσεγγίσεων:
- Κοιλιακή Προσέγγιση
Αυτή η προσέγγιση περιλαμβάνει τη διενέργεια τομής στην κοιλιά για την ανύψωση και τη στερέωση του ορθού. Συχνά πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, χρησιμοποιώντας μικρές τομές για ταχύτερη ανάρρωση. Αυτή η προσέγγιση, γνωστή ως ορθοπηξία, έχει γενικά χαμηλότερο ποσοστό υποτροπής της πρόπτωσης.
- Περινεϊκή Προσέγγιση
Αυτή η επέμβαση εκτελείται μέσω μιας τομής που γίνεται γύρω από τον πρωκτό. Ο χειρουργός αφαιρεί το τμήμα του ορθού που προεξέχει και επανορθώνει την περιοχή. Αυτή η προσέγγιση συχνά συνεπάγεται μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και λιγότερο πόνο, καθιστώντας την μια καλή επιλογή για ηλικιωμένους ασθενείς ή για εκείνους με πολλαπλά ιατρικά προβλήματα. Ωστόσο, ο κίνδυνος υποτροπής μπορεί να είναι ελαφρώς υψηλότερος από ό,τι με την κοιλιακή προσέγγιση.
Συμπέρασμα:
- Η πρόπτωση ορθού συμβαίνει όταν χαλαρώνει το πυελικό έδαφος
- Αφορά κυρίως τις γυναίκες και η δυσκοιλιότητα, η ηλικία καθώς και ο φυσιολογικός τοκετός αποτελούν παράγοντες κινδύνου
- Το κύριο σύμπτωμα είναι προβολή μέρους του ορθού μετά την κένωση
- Η διάγνωση είναι συνήθως απλή και γίνεται με την κλινική εξέταση
- Ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης είναι η αποφυγή δυσκοιλιότητας
- Η οριστική αντιμετώπιση είναι χειρουργική
Παραπομπές: